सार्वजनिक सम्पत्ति व्यवस्थापन प्रणाली (पाम्स) सञ्चालन क्षमता विकास तालिम सम्पन्न 

काठमाडौँ । सार्वजनिक सम्पत्ति व्यवस्थापन प्रणाली (पब्लिक एसेस्ट म्यानेजमेन्ट सिस्टक–पाम्स) सञ्चालन गर्न वडा नम्बर १५ ले जनप्रतिनिधि र कर्मचारीहरुका लागि २ दिने तालिम सम्पन्न गरेको छ । महालेखा नियन्त्रकको कार्यालयले सञ्चालनमा ल्याएको यो प्रणालीमा माग फाराम भर्ने, शिफारिस गर्ने, स्वीकृत गर्ने, खरिद आदेश दिने, दाखिला गर्ने, भुक्तानी गर्ने, स्थिर सम्पत्ति (खप्ने सामान), नखप्ने (कापी, कलम, जस्ता नखप्ने दैनिक प्रयोगका सामान), कार्यालयसँग सम्बन्धित जमिन, भवन, सरसामानलगायतको अभिलेख र व्यवस्थापनको काम हुन्छ । 

संघीयता कार्यान्वयनमा आएसँगै नागरिकले राज्यबाट प्राप्त गर्नुपर्ने धेरै सेवा वडामा पुगेका छन् । यससँगै स्थानीय तहलाई प्राप्त अधिकारमध्ये वडाबाट सम्पादन हुन सक्ने कामलाई काठमाडौँ महानगरपालिकाले अधिकार प्रत्यायोजन र अधिकार निक्षेपणका विधिबाट वडालाई दिएको छ । यसरी सञ्चालन हुने सेवा, सुविधालाई सरल, सहज र पहुँचयुक्त बनाउन सूचना प्रविधि र सूचना सञ्चारका माध्यमको प्रयोगलाई वृद्धि गराइएको छ । यसरी सञ्चालन गरिएका प्रणालीहरु कर्मचारीहरुका लागि बोझ नबनुन । सजिलै सञ्चालन गर्न सक्ने होस् । यसका लागि वडाले क्षमता विकास तालिम आयोजना गरेको हो, वडाध्यक्ष ईश्वरमान डंगोलले जानकारी दिनुभयो ।  

‘हाउस पुलिङ्, ल्याण्ड पुलिङ्, स्मार्ट सार्वजनिक शौचालय, सामुदायिक अस्पताल, कभर्ड हल, ड्रोन म्यापिङ् वडाले गरेको सिकाइ योग्य कार्यक्रम हुन् । हामी आफ्नो काम खुरुखुरु गरिरहेका छौँ ।’ उहाँले भन्नुभयो, ‘सकारात्मक सन्तुलित परिवर्तन विकास हो । यो जनप्रतिनिधि र कर्मचारीको समान दायित्वबाट विकास हुने भएकोले आपसमा समान धारणा निर्माण गरेर काम गरिरहेका हौँ ।’

वडाको प्रशासनिक तथा अन्य सेवा, निर्माण कार्य, सम्पत्ति व्यवस्थापनजस्ता सबै कामलाई विद्युतीय प्रणालीमा आवद्ध गराएर सुशासन सुनिश्चित गर्ने, वेरुजु तथा वित्तीय जोखिम घटाउने योजना छ । तालिममा कार्यपालिका सदस्य मैयाँलक्ष्मी महर्जनले धारणा राख्नुभयो ।

‘विद्युतीय खरिद प्रणाली (इगभर्मेन्ट प्रोक्युरमेन्ट) मार्फत २ करोड रुपैयाँसम्म लागत भएका योजना वडाबाट स्वीकृत हुन्छन् । ५ हजार वर्गफिटसम्म क्षेत्रफल भएका भवनको नक्सापास गर्ने अधिकार वडालाई दिइएको छ ।’ प्रशासन विभागका प्रमुख ध्रुवकुमार काफ्लेले भन्नुभयो, ‘महानगरपालिकाले सहजीकरण गर्ने र वडाबाट कार्य सम्पादन हुने प्रणालीलाई बलियो संस्थागत स्वरुपमा लैजाँदैछौँ । यसकारण अहिले हामीले वडाका कर्मचारीहरुको क्षमता विकासलाई महत्व दिएका छौँ ।’ उहाँको भनाइ थियो । 

सञ्चित कोषको रकम खर्च गर्न महालेखा परीक्षकको कार्यालयले नै कार्यान्वयनमा ल्याएको सबनेशनल ट्रेजरी रेगुलाटोरी एप्लिकेसन (सूत्र) कार्यान्वयमा ल्याइसकिएको छ । यसको आम्दानी प्रणालीलाई पनि कार्यान्वयन गर्दैछौँ । काफ्लेले जानकारी दिनुभयो ।

सूचना प्रविधि विभागका प्रमुख अनिरुद्र नेपालका अनुसार विद्युतीय शासन सञ्चालनको अभ्यास बढाउँदै महानगरपालिकाले आफैँले निर्माण गरेका, संघ सरकार र अन्तर्गतका कार्यालयले कार्यान्वयन ल्याएका गरेर ३२ वटा प्रणाली सञ्चालन गरिरहेको छ । 

प्रशिक्षणमा महालेखा परीक्षकको कार्यालयका लेखा अधिकृत शंकरप्रसाद न्यौपानेले, प्रणालीको सैद्धान्तिक पक्षजत्तिकै प्रयोग महत्वपूर्ण भएको बताउनुभयो । ‘प्रणाली थालनी गर्न कठिन हो । चलाउन थालेपछि कर्मचारीले प्रदान गर्ने सेवाको नतिजा नै बढाउँछ ।’ उहाँको भनाइ थियो । महानगरपालिकाको जिन्सी शाखाका अधिकृत हिमाल आचार्यका अनुसार प्रतिवेदन तत्काल प्राप्त गर्न सक्नुले सम्पत्ति माथिको निगरानीलाई सहज बनाउने धारणा राख्नुभयो । ‘स्टोरअनुसारको छुट्टाछुट्टै प्रतिवेदन निकाल्न सकिन्छ । महानगरपालिकाभित्र सूचना प्रविधि विभाग, सम्पदा तथा पर्यटन विभागसहितका विभागले प्रणाली सञ्चालनमा ल्याइसकेका छन् । वडाहरुको धमाधम युजर आइडि तयार हुँदैछ ।’ आचार्यले जानकारी दिनुभयो । 

‘वडाले आर्थिक वर्ष २०८०/०८१ मा ७५९ वटा जन्म दर्ता गरेको थियो । १५३ जोडीको विवाह दर्ता र २८ जोडीको सम्बन्ध विच्छेद गरेको थियो । १२२ जनाको मृत्यृ दर्ता भयो भने १४७ परिवारको बसाइसराई प्रमाण पत्र जारी भयो ।’ वडा सचिव प्रमोद अधिकारीले वितेको वर्षमा वडाबाट भएका शिफारिसका बारेमा जानकारी दिँदै भन्नुभयो, ‘६८४ जनाको नागरिकता शिफारिस भयो । २२४ जनाको घरबाटो शिफारिस भयो । १२५ जनाको नाता प्रमाणित भयो । ६५ जनाको घर नक्सा स्वीकृत गरियो ।’ उहाँका अनुसार ५६३ वटा व्यवसाय दर्ता गरियो भने ९५५ वटा व्यवसाय नविकरण भयो । 

वडामा ७५ वर्ष उमेर पूरा भएका पोषण भत्ता प्राप्त गर्ने ज्येष्ठ नागरिकको संख्या ५६२ जना, ६८ वर्ष उमेर पूरा भएका सामाजिक सुरक्षा भत्ता प्राप्त गर्ने ज्येष्ठ नागरिकको संख्या १ हजार २९० जना रहेको छ । १६० जना ज्येष्ठ नागरिक एकल महिला, २७० जना विधवा महिला, २९ जना पूर्ण अपाङ्गता भएका र २९ जना नै आंशिक र अति अशक्त भएका व्यक्ति हुनुहुन्छ । 

वडा सचिव अधिकारीका अनुसार गएको आर्थिक वर्षमा १ हजार २०८ जना करदाताको संख्या थपियो । बहाल कर, व्यवसाय कर र सम्पत्ति कर तिर्ने कुल ४ हजार ७३० करदाताबाट १० करोड ५७ लाख १६ हजार ५५२ रुपैयाँ २२ पैसा राजस्व संकलन भयो । यसमा सबैभन्दा धेरै बहाल कर ५ करोड ६५ लाख ८७ हजार ६६१ रुपैयाँ, दोस्रोमा, दोस्रोमा सम्पत्ति कर ३ करोड १५ लाख ९२ हजार ११८ रुपैयाँ र तेस्रोमा व्यवसाय कर १ करोड ७५ लाख ३६ हजार ७७२ रुपैयाँ संकलन भएको थियो ।