जमाना राम्रो आएछ, पाको उमेर भएकालाई वडाले तीर्थ पुर्‍यायो - ज्येष्ठ नागरिक 

काठमाडौँ । ‘जमाना राम्रो आएछ । हामीजस्ता पाका उमेरकालाई वडाले तीर्थ लग्यो ।’ काठमाडौँ महानगरपालिका वडा नं. २६ बालाजु बस्ने ७२ वर्षिया लक्ष्मीदेवी घिमिरेले भन्नुभयो, ‘उमेर पो पाको भयो त, मन त हुन्छ नि । वडाले हाम्रो पनि कुरा बुझ्यो । हाम्रै लागि कार्यक्रम बनायो । मलाई त हर्ष लागेको छ ।’ आज वडा नम्बर २६ कार्यालयले ज्येष्ठ नागरिकका लागि आयोजना गरेको चन्द्रागिरी भालेश्वर महादेवको दर्शन गर्न बसको यात्रा गर्दा उहाँले खुशी व्यक्त गर्नुभयो । उहाँ बसबाट बाहिर हेरेर बोर्डमा लेखेका अक्षर पढ्दै अरुलाई सुनाउँदै हुनुहुन्थ्यो । उहाँले पढेको देखेर छेवैमा बस्ने अर्की आमा भन्दै हुनुहुन्थ्यो, ‘आफूलाई त ९ वर्षकै उमेरमा विहे गरेर खेदाइहाले । के पढ्न पाउनु?’ उहाँको कुरा सुनेर घिमिरेले प्रत्युत्तरमा भन्नुभयो, ‘पहिलो किताब पढेको, त्यहाँ ए, बि, सि, डी, एम, जेड (अक्षरको क्रम नमिलेको) पनि पढेको भए त अहिले राम्रो हुने रहेछ । नेपाली अक्षर मात्रै पढियो ।’

उहाँहरुको कुरा सुनेर छेउमा बस्ने अरु ज्येष्ठ नागरिक मुसुमुसु हाँस्दै हुनुहुन्थ्यो । लाग्थ्यो, आज उहाँहरुमा अविस्मरणीय सुखी प्राप्त भएको छ । 
सामाखुशी बस्ने ७३ वर्षिय केदारनाथ दाहाल (पिएचडी) ले खाजा खाने ठाउँमा अनुभूति सुनाउँदै भन्नुभयो, ‘म सामाखुशी बसेको यत्तिका वर्ष भइसक्यो । छिमेकीसँग कुराकानी नै हुँदैनथ्यो । आज छिमेकीसँग कुरा गर्ने मौका मिल्यो । यो सामाजिक सद्भावका लागि बलियो पक्ष हो ।’

२०५४ सालमा संघीयतामा पिएचडी गर्नुभएका दाहालले थप्दै भन्नुभयो, ‘उमेरमा अध्ययन गरेको विषय अहिले महसुस गर्न पाएँ । वडाबाट सञ्चालन हुने यस्ता क्रियाकलापले नागरिकलाई आफ्नै भरोसामा राख्न सक्छन् ।’ यात्राको अनुभव र पाका उमेरका मानिसहरुका अवसरका बारेमा उहाँले भन्नुभयो, ‘केवुलकारमा हामी ८ जना चढेका थियौँ । जसमा ५ जना पहिलो पटक चन्द्रागिरी आउनुभएको रहेछ ।’

चन्द्रागिरीमा महादेवको दर्शन गराएपछि जनप्रतिनिधिहरुले ज्येष्ठ नागरिकलाई दोसल्ला ओढाएर सम्मान गर्नुभएको थियो । सम्मानपछिको प्रतिक्रियामा ९१ वर्षिय ज्ञानुगोपाल प्रधानले भन्नुभयो, ‘हामी आफैँले पनि आफ्नै उमेरका व्यक्तिसँग कुराकानी गर्न पायौँ । खुशी साट्न पायौँ । यसले मन हलुङ्गो भएको छ । यस्ता काम गर्न वडालाई प्रेरणा प्राप्त भइरहोस् ।’

तीर्थाटनका क्रममा सबैभन्दा पाको उमेर ९२ वर्षिया कान्छी मगरलाई दोसल्ला ओढाएर सम्मान कार्यक्रम थालिएको थियो । यस क्रममा ९१ वर्षिय ज्ञानुगोपाल प्रधान, ८८ वर्षिय ललितसिंह रायमाझी, ८८ वर्षकै मचाय महर्जनसहित सबै ज्येष्ठ नागरिकलाई सम्मान प्रदान गरिएको थियो । भ्रमणमा २१९ जना ज्येष्ठ नागरिक सहभागी हुनुहुन्थ्यो । केवुलकारको माथिल्लो स्टेशनमा पुगेर मन्दिरसम्म पुग्न नसक्ने ज्येष्ठ नागरिकका लागि हायस गाडीबाट लगिएको थियो । 

ज्येष्ठ नागरिकसँग अन्तरक्रियात्मक संवाद गर्दै महानगरपालिकाको सुशासन समितिका संयोजक एवं वडा नम्बर २६ का अध्यक्ष ख्यामराज तिवारीले, ज्येष्ठ नागरिकले समाज निर्माणमा प्रदान गर्नुभएको भूमिकालाई वडाले सम्मान गर्न चाहेको बताउनुभयो । ‘वडाले पहिलो पटक आयोजना गरेको यो भ्रमणबाट ज्येष्ठ नागरिकहरुका अनुहारमा देखिएको खुशीबाट वडालाई आगामी कार्यक्रम तर्जुमा गर्न पृष्ठपोषण प्राप्त भएको छ ।’ तिवारीले भन्नुभयो, ‘ज्येष्ठ नागरिकको स्वास्थ्य अवस्थालाई दृष्टिगत गर्दै स्वास्थ्यकर्मीको टोलीसहित तीर्थाटनका कार्यक्रमलाई निरन्तरता दिइनेछ । हामी ज्येष्ठ नागरिकलाई समाजका अभिन्न अङ्गका रुपमा सम्मान प्रदान हुने वातावरण बनाउनेछौँ ।’

तीर्थाटनका क्रममा ज्येष्ठ नागरिकहरुलाई बस र केवुलकारमा यात्रा गराइएको थियो । यस्तै विहानको खाजा, दिउँसो खाना र अपरान्हको खाजा खुवाइएको थियो । दिनमा उहाँहरुले कविता बाचन गर्ने, भजन गाउने, मादल बजाउने, नाच्ने, योग अभ्यास गर्नेलगायत क्रियाकलाप गर्नुभएको थियो । 

वडामा ६८ वर्ष उमेर पूरा हुनुभएका ज्येष्ठ नागरिकको संख्या १ हजार ७ सय रहेको छ । वडा सचिव केदार रिमालका अनुसार पोषण भत्ता लिने ज्येष्ठ नागरिकको संख्या ६२० जना रहेको छ । महानगरपालिकाले ७५ वर्ष उमेर पूरा भएका ज्येष्ठ नागरिकलाई र पूर्ण अपाङ्गता भएका व्यक्तिलाई मासिक १ हजार रुपैयाँका दरले वार्षिक एकमुष्ट पोषण भत्ता उपलब्ध गराउने गरेको छ ।