
वि.सं.: २०८२, भदौ २३ सोमबार
इ.स.: 2025 September 8,MONDAY
वि.सं.: २०८२, भदौ २३ सोमबार
योजना तर्जुमा गर्दा टोलस्तरीय अन्तरक्रियात्मक र सहभागितामूलक योजना कार्यान्वयनको बाटोबाट आर्थिक, सामाजिक तथा पूर्वाधार विकासको काम गरिरहेको बताउँदै वडा नं. ८ का अध्यक्ष आशामान संगतले वडाबासीलाई वडाका कार्यक्रममा निगरानी राख्न आग्रह गर्नुभएको छ । जयबागेश्वरीदेखि दथुटोल, कडटोल, बालकुमारी, इटाटोल हुँदै पशुपति क्षेत्रमा सञ्चालन भइरहेका कामका विषयमा जानकारी दिन लाभग्राहीका बिचमा आयोजना गरिएको छलफलका क्रममा उहाँले यस्तो बताउनुभएको हो ।
महानगरपालिकाले सामुदायिक विद्यालयहरुको स्वच्छताका लागि सरसफाइका कार्यक्रम चलाउन, हरियाली बढाउन तथा कलात्मक र सवाजटका क्रियाकलाप गर्न ६ महिनाका लागि ‘बाबा’ कार्यक्रमअन्तर्गत स्वयमसेवक परिचालन गरेको थियो ।
यसअन्तर्गत पुस २१ र २२ गते कक्षा १० का गणित, विज्ञान, सामाजिक, नेपाली, अंग्रेजी, अर्थशास्त्र विषयका शिक्षकहरुलाई तालिम हुनेछ । पुस २३ गतेदेखि माघ ७ गतेसम्म कक्षा १० का इच्छुक विद्यार्थीका लागि गणित, सामाजिक, विज्ञान र अर्थशास्त्रलगायतका विषयमा सिकाइ कक्षा सञ्चालन हुनेछन् । एसइइ लक्षित सिकाइमा अवस्था अनुसार विद्यार्थीको वर्गिकरण गरिनेछ । सिकाइ सहयोग, प्रविधि मार्फत सिकाइ, शिक्षण प्रबन्ध प्रणालीको उपयोग, समूहगत सिकाइ, परियोजना कार्यमा आधारित सिकाइ कक्षाका ढाँचा हुनेछन् ।
काठमाडौँमा भएका सम्पदा क्षेत्रलाई एआर (अग्मेन्टेड रियालिटी), भिआर (भर्चुअल रियालिटी), क्युआर (क्विक रेस्पोन्स)मा आधारित स्मार्ट सांस्कृतिक पर्यटन विकास गर्ने उद्देश्यले सामग्री उत्पादन थालिएको छ । महानगरपालिकाको सम्पदा तथा पर्यटन विभागले बाखं न्यने वासँगको सहकार्यमा सामग्री उत्पादन थालेको हो । वसन्तपुर, स्वयम्भू, पशुपतिनाथ, बौद्ध र नरः दे (हाँडीगाउँ)का सम्पदाका सांस्कृतिक ऐतिहासिक र पुरातात्विक महत्व र यस क्षेत्रसँग सम्बन्धित सांस्कृतिक तथा सामाजिक चालचलन सम्बन्धी सामग्री उत्पादन भइरहेका छन् ।
‘सवारी साधन जुनसुकै हुन् । सबैले सवारी प्रदुषण मापदण्ड पालना गर्नुपर्छ । सामान्यतयाः सार्वजनिक र निजी सवारी साधनले धुँवा फालेको देख्दा प्रदुषण बढाएको गुनासो सुन्ने गरिन्छ । प्रदुषण सबै खालका सवारी साधनबाट हुन्छ । तपाईँहरुले निर्माण कार्यमा प्रयोग गर्नुभएका सवारी साधन प्रदुषण जाँच गराउन लैजानुहोला । हरियो स्टिकर भएका सवारी साधन मात्र निर्माण कार्यमा प्रयोग गर्नुहोला ।’ उहाँले निर्माण पक्षलाई निर्देशन दिनुभयो ।
प्रमुख शाहले, प्रदेश सरकारले आर्थिक ऐनमा गैरजिम्मेवारपूर्वक संशोधन गरेर स्थानीय सरकारले प्राप्त गरिरहेको मनोरञ्जन शीर्षकबाट प्राप्त हुने राजस्व घटाइदिएको उल्लेख गर्नुभयो । ‘क्यासिनो, स्काइ वक र मेला महोत्सवमा लिइने शुल्कको उदाहरण दिँदै उहाँले भन्नुभयो, ‘पहिले आकाशे शिशाको पुलमा ५ प्रतिशत थियो । यसबा महानगरपालिकाले वार्षिक २३ लाख ८६ हजार रुपैयाँ राजस्व प्राप्त भएको थियो । अहिले वार्षिक ५० हजार रुपैयाँ तोकिएको छ । यसबाट सोझै २३ लाख ३० हजार रुपैयाँ राजस्व घटेको छ । पहिले क्यासिनोमा खर्च गरिएको रकमको ५ प्रतिशत शुल्क थियो । अहिले प्रति टिकटमा ५० रुपैयाँ तोकिएको छ । पहिले मेला महोत्सव, कन्सर्ट, जादु सर्कसमा प्रवेशको ५ प्रतिशत कर थियो । अहिले महानगरपालिकाभित्र प्रतिदिन १५ हजार रुपैयाँ तोकेको छ ।’ यस्ता नीतिगत भ्रष्टाचारलाई लेखापरीक्षणका क्रममा कसरी सम्बोधन हुन्छ?’ परीक्षण अधिकारीलाई प्रश्न गर्दै उहाँले भन्नुभयो, ‘यसरी राजस्व घटेपछि महानगरपालिकाले चलचित्र, कला तथा सिर्जनाको प्रोत्साहन तथा प्रवर्धनमा कार्यक्रममा बजेट राख्न पाएन । अर्कोतिर संविधानले स्थानीय सरकारको एकल अधिकारका रुपमा दिएको वहाल कर संघीय सरकारले संकलन गरिरहेको छ । यसबाट पनि महानगरपालिकाको आय घटेको छ । नीतिगत यस्ता विषयलाई पनि लेखा परीक्षणका क्रममा औल्याउनु पर्छ ।’
‘जात्रा, पर्व, संस्कार, संस्कृति तथा मौसम र कामअनुसार खानाका प्रकृति फरक फरक छन् । ‘समयवजी, यमरी, ग्वारमरी, लखामरी, चटामरी, जेरीस्वारी जस्ता कलात्मक र पौष्टिक खाना बनाउने सिप भएका महिलाहरुलाई व्यवसायिक ज्ञान दिन सकियो भने हातमा भएको खाना बनाउने सिप आयआर्जन गर्ने पेशा बन्न सक्छ ।’ उहाँले भन्नुभयो, ‘व्यवसायिक उत्पादन नभएका तर जनजिव्रोमा परिचित स्वादका कारण व्यवसायिक बस्तुका रुपमा उत्पादन गर्न सकिने बस्तुलाई प्रवर्धन गराउनुपर्छ ।
‘मापदण्ड पूरा गरेकालाई प्रमाणीकरण गर्ने योजनामा छौँ । जसको प्रमाणीकरण हुन्छ त्यहाँ व्यापार वृद्धि हुन्छ । जसको प्रमाणीकरण हुृँदैन, त्यहाँ व्यापार पनि हुँदैन । स्तर कायम गराउन व्यवसायीका बिचमा स्वच्छ र सकारात्मक प्रतिस्पर्धा गराउने हाम्रो योजना हो ।’ उहाँले थप्दै भन्नुभयो, ‘प्रमाणीकरण हुनुअघि सबैलाई मापदण्डबमोजिम सञ्चालन गर्ने अवसर प्रदान गर्नेछौँ । स्तर कायम गराउन क्षमता अभिवृद्धि गराउनेछौँ ।’