 
                    वि.सं.: २०८२, कात्तिक १४ शुक्रबार
इ.स.: 2025 October 31, FRIDAY
वि.सं.: २०८२, कात्तिक १४ शुक्रबार
 
                     
                                        काठमाडौँ महानगरपालिकाभित्रका सामुदायिक विद्यालयबाट २०८१ को माध्यमिक शिक्षा परीक्षा (एसईई) परीक्षामा सहभागी विद्यार्थीमध्ये ७८९ जना विद्यार्थीले ३.६१ देखि ४ जीपीए प्राप्त गरेका छन् । यसमा १७ जनाले ४ जीपीए पाएका छन् । यो गएको वर्षभन्दा ४४.७७ प्रतिशत धेरै हो । गएको वर्ष ५४५ जनाले ३.६१ देखि ४ जीपीए प्राप्त गरेका थिए । गएको वर्षको तुलनामा यो वर्ष २४४ जना धेरै विद्यार्थीले उच्च जीपीए प्राप्त गरेका हुन् ।
 
                                        तालिममा आधारभूत सञ्चारतर्फ अभिवादन गर्ने, घाम, पानी, साथी जस्ता शव्दको संकेत सिकाइएको थियो । यस्तै समयतर्फका दिन, बार, बिहान, दिउँसो, बेलुका, राती, साल, गते, हप्ता, महिना, नातागोतामा बुबा, आमा, दिदीबहिनी, भाइ, हजुरबा, हजुरआमा, जेठी, कान्छी, बुढो, वुढी, ठुलीआमा, ठुलाबा, फुपू, फुपाजुजस्ता शव्दका संकेत सिकाइएको थियो । यस्तै रङ्गहरु, सरीरका अङ्गहरु, स्वास्थ्य सम्बन्धी संकेतहरु सिकाइएको थियो । चराचुरुङ्गी, फलफुल, स्वाद, जनावर, कीरा, दिशा, अङ्क, पैसा गणना, तरकारीका संकेत तालिममा समावेश थिए । यस्तै हो, होइन, छ छैन, असल खराव जस्ता विपरीतार्थक शव्द, हामी, तिमी, जस्ता सर्वनाम शव्द र सँगै, अरु जस्ता विविध शव्दका संकेत सिकाइयो । खाद्यपदार्थ र पेय पदार्थ, अम्मल र लागू पदार्थ, धर्म, संस्कार, संस्कृति र प्रकृति, मान्छे र पेशा, भावना, घरेलु सामान, खेल, दैनिक क्रियाकलाप, लुगा कपडा, व्यक्तिका गुण र दोष, विभिन्न उपकरणका संकेत तालिममा सिकाइएको थियो ।
 
                                        ‘अम्मामा यत्ति धेरै मान्छेलाई कानुनी सेवा चाहिएको रहेछ?’ काठमाडौँ महानगरपालिकाका वडा नं. २१ का स्थानीय महिलाहरुले महानगरपालिकाले वडाहरुबाट प्रदान गरेको निःशुल्क कानुनी सहायता लिनेहरुको संख्या ६४ हजारभन्दा धेरै रहेको सुनेपछि आश्चर्य मिसिएको आवाजमा भन्नुभयो, ‘यदि महानगरपालिकाले यसरी सेवा नदिएको भए सबैले अहिले लिएको सेवा लिन्थे त?’
 
                                                सम्मान प्राप्त गरिसकेपछि उपप्रमुख डंगोलले, आफू पदीय जिम्मेवारीमा नरहँदादेखि नै लिपि प्रयोगलाई विकसित गराएर सांस्कृतिक पहिचान प्रवर्धनको काममा सक्रिय रहेको बताउनुभयो । ‘पदीय जिम्मेवारीमा रहँदा काठमाडौँको प्रतिष्ठालाई सांस्कृतिक सहरका रुपमा सम्बर्धन गर्दै, यसैमार्फत समृद्धि प्राप्त गर्ने दिशामा इमान्दारपूर्वक काम गरिरहनेछु । काठमाडौँलाई पूर्खाले दिएको नासो जोगाउँदै समावेशी सांस्कृतिक सहरका रुपमा विकसित गर्ने काममा आफ्नो सक्रियता कम हुन दिन्न ।’
 
                                                नवप्रवर्तनमा आधारित महानगरपालिकाका शैक्षिक योजना तथा कार्यान्वयनमा आएका कार्यक्रमका अनुकुलता र प्रतिकुलता विषयक शैक्षिक सम्मेलन (एजुकेसनल कन्फरेन्स अन इनेब्लिङ् इनोभेसन्स इन एजुकेसन प्लानिङ् एण्ड इम्प्लिमेन्टेसन) आजसम्म चल्नेछ ।
 
                                        काठमाडौँ महानगरपालिकाका उपप्रमुख सुनिता डंगोलले कानुनी ज्ञान सबैका लागि अपरिहार्य रहेको बताउनुभएको छ । आज काठमाडौँ महानगरपालिका वडा नम्बर ११ को महिला सञ्जालले आयोजना गरेको न्यायिक समितिको क्षेत्राधिकार सम्बन्धी अन्तरक्रियात्मक कार्यक्रममा बोल्दै उहाँले भन्नुभयो, ‘मलाई परेको छैन । किन जान्न पर्यो भनेर सोच्नु हुँदैन । सकेसम्म विवादमा पर्नु नपरोस् । यदि परि हाले पनि ज्ञान भयो भने सामना गर्न सजिलो हुन्छ ।’ उहाँले थप्दै भन्नुभयो, ‘आफू गरिरहेको काम कानुनी रुपमा उचित छ कि छैन? भन्ने थाहा पाउन पनि कानुनी ज्ञान चाहिन्छ ।’
 
                                        उपचारात्मक सेवामा प्राथमिक स्वास्थ्य उपचार, स्वास्थ्य बिमा, सुरक्षित मातृशिशु, सुरक्षित गर्भपतन, क्षयरोग नियन्त्रण, स्वास्थ्य शिविर, फार्मेसी, एकीकृत नवजात शिशु तथा बाल रोग व्यवस्थापन सेवा सञ्चालित छन् । यस्तै कुष्ठरोग नियन्त्रण सेवा, ज्येष्ठ नागरिक स्वास्थ्य सेवा, आयुर्वेद सेवा, बहुदीर्घकालीन रोग व्यवस्थापन सेवा, डेङ्गी रोग नियन्त्रणका कार्यक्रम सञ्चालित छन् । प्रवर्धनात्मक सेवामा राष्ट्रिय खोप सेवा, परिवार नियोजन, पोषण, स्वास्थ्य शिक्षा जनचेतना अभिवृद्धि, नसर्ने रोग नियन्त्रण सचेतना महाअभियान, सरुवा रोग नियन्त्रण सेवा, स्वास्थ्य प्रवर्धन सेवा, बैकल्पिक चिकित्सा सेवा छन् । यस्तै विद्यालय स्वास्थ्य शिक्षा, नसर्ने रोगको परीक्षण (स्क्रिनिङ्) कार्यक्रम, महामारी रोग नियन्त्रण तथा निवारण, सुरक्षित मातृत्व, योग अभ्यास तथा व्यवहार परिवर्तन अभ्यास, तथ्याङ्क संकलन, प्रशोधन र प्रतिवेदन निर्माण, अनुसन्धान, स्वास्थ्य संस्थाजन्य फोहर व्यवस्थापन कार्यक्रम सञ्चालनमा छन् ।
 
                                        प्रदर्शनीमा जलजन्य विपदमा बाढी तथा डुबान, अग्नि नियन्त्रण, बहुतले भवनबाट मानवीय उद्धार, सडक सवारी दुर्घटना तथा उद्धार, डोरीबाट गरिने उद्धार, खोज तथा उद्धार कार्यका लागि प्रयोग गरिने साधन सामग्री तथा उपकरण राखिएका थिए ।